مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی (ره)
انسان پژوهی دینی
2251-6024
2717-2732
3
7
2006
07
23
تجلّی اعظم: یامقام روحانیّتی خاتم الانبیاء(ص)
7
34
FA
سید علی
طباطبایی
دانش آموخته و استاد حوزهی علمیه قم
این نوشتار پیرامون شخصیت بینظیر و مقام روحانیتی وجود مقدّس حضرت خاتمالانبیاء<sup>(ص)</sup> به رشتهی تحریر در آمده است؛ ابعاد و زوایای گوناگون وجود مبارک حضرت خاتم<sup>(ص)</sup> از منظر عرفان اسلامی و نیز با نظر آیات نورانی قرآن و روایات اهل البیت<sup>(ع)</sup> مورد توجّه قرار گرفت و روشن شد که آن حضرت از لحاظ کمالات وجودی و تأثیری که در عالم امکان دارد، سرآمد همهی ممکنات است؛ او منشأ همهی فیوضات امکانی، تعیّن اوّلِ عالم امکان، اصل همهی کلمات نوری، مظهر تامّ اسم «الله»، کمال عصمت ومرتبهی وحدت وجودی و کثرت شهودی است.
تجلّی اعظم,مقام روحانیّتی حضرت خاتم(ص),مظهر اسم اعظم,واسطهی فیض
https://raj.smc.ac.ir/article_27056.html
https://raj.smc.ac.ir/article_27056_f123425c9177934a14ba4c489c2fd3a2.pdf
مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی (ره)
انسان پژوهی دینی
2251-6024
2717-2732
3
7
2006
07
23
پیروزی انقلاب اسلامی و فنّآوری هسته ای
35
65
FA
حمید
حبیبی
کارشناس ارشد علوم سیاسی
hhabibi.41@gmail.com
موضوع این مقاله تأثیر گذاری انقلاب اسلامی بر پدیدهی دستیابی ایران به فنّآوری هستهای است. بررسیها نشان داد که با توجه به تئوری سیستمی و نظریه کارکردگرا ساختاری، وضعیت هستهای ایران قبل از انقلاب، متأثر از ارادهی سیاسی، انگیزه، نظام ارزشی و منافع ملّی قدرت استعماری ایالات متحدهی آمریکا بوده است. لذا هستهای شدن ایران به انتقال دانش و فنّآوری هستهای در حدّ تأسیس رآکتور تحقیقاتی و نیروگاه هستهای محدود شده بود و مراقبتهای ویژهای نیز به منظور بومی نشدن آن در همان مقطع زمانی اعمال میگردید. با وقوع انقلاب اسلامی، نسبتی جدید و با ماهیّتی متفاوت بین مدرنیته و پست مدرنیته و آنچه در ایران میگذشت، در عرصههای تمدّن سازی در جامعه برقرار گردید و با تحول اساسی در افکار و رفتار فرد و جامعه، با تکیه بر دکترین تطبیق و اصالت اسلامی، تجدید حیات اسلام و بازیابی عزّت اسلامی، جمهوری اسلامی نقش محوری خود را در جهان اسلام نه تنها با دستیابی به فنّآوری چرخهی سوخت هسته ای، بلکه با تسلّط بر فنّآوری کشت سلولهای بنیادی جنینی و نانو فنّآوری، ژئوبیو فنّآوری و. . . . به دنیا نشان داد. انقلاب اسلامی این حقیقت را برای افکار عمومی دنیا آشکار کرد که دین نه تنها افیون تودهها و دولتها نیست، بلکه در صورت تمسّک به تعالیم آن نقش محوری و کلیدی را در کارآمدی نظام سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حیات بشری در هر عصر و مصری ایفا میکند و میتواند به عنوان الگویی ورای مدرنیته و پست مدرن که به بن بست تئوریک و خلاء معنویت گرفتار شدند، سعادت حیات اجتماعی را تضمین کند.
دین و پیشرفت,انقلاب اسلامی و فنّآوری هستهای,فنّآوری هستهای ایران
https://raj.smc.ac.ir/article_27057.html
https://raj.smc.ac.ir/article_27057_b8a9876e3ebcdd5c774c42be74938348.pdf
مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی (ره)
انسان پژوهی دینی
2251-6024
2717-2732
3
7
2006
07
23
اهمّیّت، اهداف و مبانی جهاد دفاعی از منظر فقه امامیّه
67
88
FA
امیر
ملا محمّد علی
استادیار مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی
در عصر حاضر، مسلمانان و سرزمین آنان مورد تهاجم و تاخت و تاز دشمنان اسلام و استکبار جهانی قرار گرفته است. قرآن کریم سلطهی کفار بر مسلمین را نفی کرده، و دفاع در مقابل متجاوز و مهاجم را امری واجب دانسته است. با توجه به وضعیتی که جهان اسلام در حال حاضر با آن مواجه است، آشنایی مردم مسلمان، به ویژه نسل جوان با فریضهی دفاع و احکام مربوط به آن ضروری است. لذا در این مقاله بعد از بیان اهمّیّت دفاع، مبانی مشروعیّت آن تبیین، و به اهداف آن و اوصاف مدافعان اشاره شده است.
اصل دفاع در مقابل متجاوز، امری بدیهی، عقلی و فطری بوده و آیات و روایات زیادی بر وجوب آن دلالت دارد. فقهای اسلام به ویژه امامیّه متّفقند بر اینکه اگر مسلمانان و بلاد اسلامی مورد تهاجم و تجاوز دشمنان قرار گرفت، بر همهی آنان واجب است با هر وسیلهی ممکن و با جان و مال خویش از آن دفاع کنند و این دفاع، مشروط به شرط یا شرایط خاصی نیست.
مشروعیّت دفاع,جهاد دفاعی,دفاع جمعی,دفاع از اسلام
https://raj.smc.ac.ir/article_27058.html
https://raj.smc.ac.ir/article_27058_6c60ad3e2d52210d9993af7c398f6d6f.pdf
مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی (ره)
انسان پژوهی دینی
2251-6024
2717-2732
3
7
2006
07
23
تشبُّه به کفّار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه
89
112
FA
زین العابدین
نجفی
استادیار مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی
abedin414@yahoo.com
10.22034/ra.2006.27059
فقهای امامیّه ، مسألهی تشبُّه به کفّار را درحوزهی عبادات، در موارد گوناگون به طور مبسوط به بحث کشانده و تاثیر آن را بر عبادتهای مختلف، سنجیده اند ولی این مسأله در غیر عبادت، چندان مورد توجّه واقع نشده و در بارهی آن بحث منظّم و منسجمی ارائه نگردیده است؛ بلکه تنها در برخی کتب فقهی به طور محدود و مصداقی پیرامون آن بحث شده است. در این نوشتار، تشبُّه به کفّار در غیر عبادت، از دیدگاه فقه امامیه به طور مستدلّ و منظم مورد بحث قرار گرفته و دلایل آن با استناد به آیات و روایات، در سه حوزهی پوشش، آرایش و آداب و رسوم بررسی و اثبات گردیده که مقتضای آنها در برخی موارد، حرمت و در برخی موارد، کراهت است. در پایان نیز حکم تشبُّه به کفّار با نظر به آثار و عواقب آن مورد توجّه واقع شده است.
تشبُّه به کفّار در پوشش,تشبُّه به کفّار در آرایش,تشبُّه به کفّار در آداب و رسوم
https://raj.smc.ac.ir/article_27059.html
https://raj.smc.ac.ir/article_27059_a738185a682a2ee089410b45fad8214a.pdf
مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی (ره)
انسان پژوهی دینی
2251-6024
2717-2732
3
7
2006
07
23
بنیاد معرفتی ساختار علم کلام
113
144
FA
اسحاق
طاهری
استادیار مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی
ensanpajoohi@gmail.com
مبانی معرفت شناختی علم کلام، موضوع این نوشتار است. از این منظر، اقتضائات فطرت انسان و نیازهای بنیادی آن و اصول عقلیِ ناظر بر حجّیّت نصّ آسمانی، مبادی معرفت شناختی در علم کلام است. برهمین اساس، مادامی که اصل دین و نصّ آسمانی آن، به طور مستدلّ پذیرفته نشود، آنچه از طریق براهینی چون «امکان و وجوب» و «حرکت» حاصل میگردد، «علّت العلل» و « محرّک لا یتحرّک» و امثال آن است و بدیهی است که این گونه امور را نمی توان آن خدایی دا نست که در نصوص دینی معرّفی شده است؛ روش منطقی ایجاب می کند که نخست حجّیّت نصوص آسمانی احراز گردد و سپس به کمک عقل و نقل، مسائل کلامی از قبیل وجود خدا، توحید ذات و صفات الهی طرح و بررسی گردد.
از این رو، با پذیرفتن ضرورت دین بر اساس مقتضیات فطرت، ازجمله مسألهی مهمّ تکلیف، اصل دین استوار می گردد و بر پایه ی دو قاعده ی «حُسن و قُبح عقلی» و « لطف»، حجّیّت و اعتبار نصّ آسمانی تأمین می شود و بدین طریق، بستر مناسب تبیین مسائل کلامی فراهم می گردد.
ساختار علم کلام,مبانی معرفتی علم کلام,فطرت انسان,خداشناسی
https://raj.smc.ac.ir/article_27061.html
https://raj.smc.ac.ir/article_27061_cf5ecc9c2a1942481574e1ffd2b64f0c.pdf
مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی (ره)
انسان پژوهی دینی
2251-6024
2717-2732
3
7
2006
07
23
چگونگی پیدایش و پیشرفت نظریهی تجربهی دینی
145
162
FA
عین الله
خادمی
استادیار دانشگاه شهید رجایی
کند و کاو تاریخی در بارهی سیر نظریهی تجربهی دینی مدّ نظر این پژوهش است. یکی از طرّاحان اصلی این نظریّه، شلایر ماخر است که برای حفظ مسیحیّت در برابر شبهات بنیان کنی که پیشرفت علم تجربی و معرفت شناسی پیش کشیده بود، آن را طرح کرد و پرورش داد؛ از این منظر، دین هویّت مستقلى دارد و گوهر دین، احساس درونى و اتکاى بى واسطه به واقعیّت مطلق است. کی یرکگارد بر این باور بود که نباید ایمان را موضوع سنجش عقلانی قرار داد، بلکه باید آن را بدون هیچ گونه اثبات یا قرینهای پذیرفت. از نظر او، پرش ایمان یعنی باورِ بدون دلیل، تنها راه شناخت مسیحیّت اصیل است. رودُ لف اتو، نیز به عنصر غیر عقلانی یعنی جنبهی شهودی، قلبی و عرفانی دین توجّه نموده است. ویلیام جیمز نیز معتقد بود که باید از طریق تجربه و ثمرات عملی، از دین دفاع کرد. جیمز ملاک حقیقت و صدق را سودمندی در عمل می داند و چون از نظر او دین و باور به خدا در زندگی انسان مفید می افتد، باید آن را پذیرفت. استیس فیلسوف تحلیلی نیز بر شهود امر مطلق تأکید ورزید و ماکس وبر نظریهی تجربهی دینی را با رویکردی جامعه شناختی به کار برد.
تجربهی دینی,شلایر ماخر,رودُ لف اتو,ویلیام جیمز,کی یر کگارد
https://raj.smc.ac.ir/article_27064.html
https://raj.smc.ac.ir/article_27064_b6d74d4c17bdf9e8ee13e9cab6de8833.pdf
مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی (ره)
انسان پژوهی دینی
2251-6024
2717-2732
3
7
2006
07
23
تفسیر علمی قرآن کریم
163
180
FA
جعفر
تابان
استادیار مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی
jafartaban@yahoo.com
آیا قرآن مشتمل برهمهی علوم و وظیفهی مفسّر استخراج آنها ازقرآن است؟ در پاسخ به این پرسش سه دیدگاه مطرح شده است.
برخی قرآن را حاوی همهی علوم اعمِّ از تجربی، عقلی، اخلاقی و ... دانستهاند. از این منظر باید کوشید و این علوم را از قرآن استخراج نمود. براین اساس، برخی کوشیده اند دستاوردهای علوم گوناگون را با مضامین آیات قرآنی تطبیق دهند.
دستهای دیگر بر این باورند که قرآن کتاب هدایت، تربیت و به کمال رساندن انسان، در تمام زمینههای فردی و اجتماعی است؛ بنا بر این نباید تفصیل و جزئیات همهی علوم را از قرآن انتظار داشت. از این منظر، هرگونه تلاش برای تطبیق آیات با یافتههای علوم بشری کاری ناموفق است و حتی ممکن است به انحراف و گمراهی منتهی شود. در این کتاب آسمانی اصول و احکام لازم برای رشد و شکوفایی انسان و برنامهی سعادت او آمده است و از این جهت کاستی ندارد.
بعضی نیز در عین حالی که قرآن را کتاب هدایت و رستگاری میدانند، معتقدند که گاهی برای روشنگری در رسیدن به اهداف یاد شده، در قرآن به پارهای از مسائل علوم تجربی اشاره شده است.
نوشتار حاضر پس از نقد و بررسی نظریّهی اول، دیدگاه سوم را تقویت کرده است بنا بر این از برخی آیات قرآن مطالبی از قبیل کرویّت و حرکت زمین به ذهن میرسد؛ گر چه تفصیل مباحث مربوط به این گونه علوم را هرگز نمیتوان در آن جویا شد.
تفسیرعلمی قرآن,جامعیّت قرآن,هدایتگری قرآن
https://raj.smc.ac.ir/article_27067.html
https://raj.smc.ac.ir/article_27067_0c6ab5e7e52e3172394be15a8cf9fff5.pdf
مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی (ره)
انسان پژوهی دینی
2251-6024
2717-2732
3
7
2006
07
23
نقش سازمانهای مردم نهاد در تقویت عزم ملی برای حمایت از دستیابی به فنّآوری هستهای
181
200
FA
حسن
تلاشان
استادیار مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی
hassantalashan@yahoo.com
نوشتار درصدد پاسخ به این پرسش است که «سازمانهای مردم نهاد چه نقشی در تقویت عزم ملّی برای حمایت از دستیابی به فنّآوری هسته ای دارند؟» بدین منظور لازم بود در ابتدا به مفهوم عزم ملّی اشاره شود. نکتهی قابل توجّه این است که بدون اراده و عزم ملّی، تحقق قدرت ملّی امکان پذیر نیست. سپس بعضی از تعاریف مربوط به سازمانهای مردم نهاد (N.G.O) ارائه شد. در ادامه، نقش این سازمانها در توسعهی ملّی و بینالمللی و همچنین کارکردهای آنها همچون مشارکت ملّی، وحدت و همبستگی ملّی، جامعه پذیری، تربیت نیروهای کارآمد و شایسته سالاری به رشتهی تحریر درآمده است.
در نهایت به بیان نقش این تشکلها اعم از تشکلهای دانشجویی، صنفی و... در پروندهی هستهای جمهوری اسلامی ایران پرداخته است. در ادامه این نتیجه به دست آمده است که حمایتهای همه جانبه این تشکلها و ملّت ایران باعث شده است که این پرونده به عنوان یک پروندهی ملّی در سطح جهان شناخته شود. همین موضوع موجب شد که برخورد با ایران توسط قدرتهای متخاصم را دچار مشکل اساسی کند.
سازمانهای مردم نهاد,عزم ملّی,فنّآوری هسته ای
https://raj.smc.ac.ir/article_27071.html
https://raj.smc.ac.ir/article_27071_d8f4dad8ce1b5b0e882c979b0cc2ce57.pdf