TY - JOUR ID - 21955 TI - نقش اراده در شکل گیری معرفت از منظر صدرای شیرازی JO - انسان پژوهی دینی JA - RA LA - fa SN - 2251-6024 AU - برنجکار, رضا AU - جمالی, مصطفی AD - استاد گروه فلسفه دانشگاه تهران AD - دانشجوی دکتری مدرسی الهیات (مبانی نظری) دانشگاه باقرالعلوم Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 13 IS - 35 SP - 5 EP - 27 KW - اراده KW - معرفت KW - علم حصولی KW - علم حضوری DO - 10.22034/ra.2016.21955 N2 - از مباحث مهم در معرفت‌شناسی، تأثیر عوامل غیرمعرفتی بر شکل‌گیری معرفت، به‌ویژه تأثیر اراده بر معرفت است. صدرا، به دلیل اتخاذ مبنای اصالت وجود و تشکیک و ...، برخلاف نگاه پیشینیان، تحلیلی دقیق از نسبت اراده و معرفت داده است. بر اساس نگاه او، در حوزه ادراکات حضوری، بنا بر حرکت اشتدادیِ نفس انسانی متناسب با سعه وجودی و تکامل انسانی که فرآیندی ارادی است، درک حضوری انسان وضوح و اشتدادی متناسب پیدا می‌کند. در حوزه ادراکات حصولی انسان، اعم از ادراکات جزئی و کلی، در نگاه صدرا دو تحلیل مطرح می‌شود که در هر دو، اراده انسان در شکل‌گیری معرفت نقش‌آفرین است. در تحلیل نخست، نفس با تکامل ارادی و اختیاری خود مستعد پذیرش صور ادراکی از مبادی عالیه وجود یا عقل فعال می‌شود؛ و در تحلیل دوم این نفس انسانی است که با تکامل جوهری خود و در سایه اتحاد با عقل فعال، این ادراکات را انشا می‌کند و مواجهه با واقعیت صرفاً زمینه‌ساز این انشای ارادی انسان است. UR - https://raj.smc.ac.ir/article_21955.html L1 - https://raj.smc.ac.ir/article_21955_8bf4816fe3acd072f2e546d238d60641.pdf ER -