تجرد نفس از نظر ارسطو، ابن سینا و ملاصدرا

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار ، دانشکده ى شهید محلّاتى

چکیده

چگونگى طرح و پیشرفت موضوع تجرد نفس انسانى توسط سه فیلسوف بزرگ ارسطو (384- 322 ق‏م) ، ابن سینا (370-428 ه ق) و ملاصدرا مسأله ى این مقاله را تشکیل مى‏دهد. تعارض پاره‏اى از سخنان ارسطو منشأ اختلاف نظر شارحان او در این باره شده است. کسانى چون اسکندر افرودیسى (قرن‏هاى سوم و دوم قبل از میلاد) و ابن رشد (595-520 ه ق) قول به مادیت و فناپذیرى نفوس شخصى و ابن سینا و توماس آکوئیناس (1274-1227 م) باور به تجرد و بقاى آن را به ارسطو نسبت داده‏اند. اشارات ارسطو مبنى بر تجرد و بقاى نفس و تأکید او بر بساطت آن حاکى از صحت نظر ابن سینا و توماس است.
             ابن سینا نیز با تکیه بر بخش ناپذیرى محلّ صور معقول و نیز بر پایه ى علم حضورى نفس به خود، تجرد نفوس شخصى را اثبات نموده است امّا ملاصدرا   ادله ى او را اخص از مدعا و با مبانى او ناسازگار مى‏داند. صدرا خود چون به تجرد مثالى نفوس حیوانى معتقد است منعى در کاربرد ادله ى بوعلى نمى‏بیند و بر آن اساس، تجرد نفوس شخصى را اثبات مى‏کند. گرچه شناخت حقیقت نفس را منحصر در ارتباط عمیق با وحى و تعالیم خاندان عصمت و طهارت مى‏داند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Incorporeality of human soul in the views of Aristotle, Avicenna and Mulla Sadra

نویسنده [English]

  • Eshaq Taheri
استادیار ، دانشکده ى شهید محلّاتى
چکیده [English]

The problem of incorporeality of human soul and the state in which it occurs as well as its quality of appearance are focused on in this paper.Two different views have been related to Aristotle; Alexander Aphridusi and Averros have known partial souls corporoeal and immaterial for Aristotle but Avicenna and Aquinas have not. Such is the case because of disagreements found in Aristotle’s own sayings. I think the latter to be correct; it is clear when noticing his emphesizing on the simplicity of the soul.
Avicenna himself, relying on indivisibility of intellectual forms and their special container (mdividual’s soul) and on self knowledge, has argued it to be immortal and immaterial. But Mulla Sadra, has found a contradiction between Avicenna fundamental principles and the view mentiond. Sadra himself, however, has used the same arguments as Avicenna.
He can do so well because of his agreement with some degree of incorporeality of animals soul; the fact never vieweel by Avicenna. Sadra, neverthelss, has said that every knowledge on human soul should be based on the teachings of the Household of the Prophet.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Aristotle
  • Avicenna
  • molla sadra
  • human soul