بررسی مفهوم آزادی در اندیشة شهید مطهری و یاسپرس

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه کلام و فلسفه دین، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری دین پژوهی،دانشگاه ادیان ومذاهب،قم،ایران

10.22034/ra.2023.545468.2736

چکیده

مسئله آزادی همواره در طول تاریخ موردتوجه بوده و با نگاه به تاریخ فلسفه درمی‌یابیم نظریه آزاد بودن انسان همیشه مورد بحث‌وبررسی قرار گرفته  است. آزادی همواره به‌عنوان یک نیاز اساسی و شاخص در زندگی فردی و اجتماعی، مطرح بوده است. دولت‌ها، زمانی از اعتبار کافی برخوردار خواهند بود که رابطه‌شان با آزادی را مطابق قوانین و شرایط حفظ کنند. اما به‌رغم کارآمدی مفهوم آزادی در حکومت‌ها و جوامع، میزان و نوع بهره‌مندی از آزادی، همواره منشأ اختلاف بین اندیشمندان و فلاسفه بوده است. این امر، ناشی از نوع رویکرد و ادراک فلاسفه از هستی و انسان است. در این بین شهید مطهری و یاسپرس از متألهین و اندیشمندانی هستند که نظرات ارزشمندی در این زمینه دارند؛ بنابراین هدف این پژوهش آن است که ضمن بیان مفهوم آزادی، جایگاه آن در اندیشه مطهری و یاسپرس مورد بررسی قرار گیرد. یافته‌های این پژوهش عبارت از اینکه: شهید مطهری و یاسپرس آزادی را یک امر مهم و اساسی در زندگی انسان‌ها می‌دانند، ضمن اینکه از نظر ایشان آزادی­ای دارای ارزش است که در ارتباط با خدا باشد. از نظر آن‌ها آزادی وجه ممیز انسان از سایر اشیا و حیوانات است. شهید مطهری آزادی را وسیله‌ای برای طریقت می‌داند، اما یاسپرس تا آخر به آزادی وفادار می‌ماند و بر آن تأکید می‌کند. این پژوهش، توصیفی تحلیلی است که به روش کتابخانه‌ای انجام شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

بررسی مفهوم آزادی در اندیشة شهید مطهری و یاسپرس

نویسندگان [English]

  • Yousef Daneshvar Nilou 1
  • Zahra Tahmasebi Bakti 2
1 Associate Professor, Department of Kalam and Philosophy of Religion, Imam Khomeini Education and Reserch Institute, Qom, Iran.
2 PhD Candidate of Religious studies.Religions and Religions.Qom.Iran
چکیده [English]

مسئله آزادی همواره در طول تاریخ موردتوجه بوده و با نگاه به تاریخ فلسفه درمی‌یابیم نظریه آزاد بودن انسان همیشه مورد بحث‌وبررسی قرار گرفته  است. آزادی همواره به‌عنوان یک نیاز اساسی و شاخص در زندگی فردی و اجتماعی، مطرح بوده است. دولت‌ها، زمانی از اعتبار کافی برخوردار خواهند بود که رابطه‌شان با آزادی را مطابق قوانین و شرایط حفظ کنند. اما به‌رغم کارآمدی مفهوم آزادی در حکومت‌ها و جوامع، میزان و نوع بهره‌مندی از آزادی، همواره منشأ اختلاف بین اندیشمندان و فلاسفه بوده است. این امر، ناشی از نوع رویکرد و ادراک فلاسفه از هستی و انسان است. در این بین شهید مطهری و یاسپرس از متألهین و اندیشمندانی هستند که نظرات ارزشمندی در این زمینه دارند؛ بنابراین هدف این پژوهش آن است که ضمن بیان مفهوم آزادی، جایگاه آن در اندیشه مطهری و یاسپرس مورد بررسی قرار گیرد. یافته‌های این پژوهش عبارت از اینکه: شهید مطهری و یاسپرس آزادی را یک امر مهم و اساسی در زندگی انسان‌ها می‌دانند، ضمن اینکه از نظر ایشان آزادی­ای دارای ارزش است که در ارتباط با خدا باشد. از نظر آن‌ها آزادی وجه ممیز انسان از سایر اشیا و حیوانات است. شهید مطهری آزادی را وسیله‌ای برای طریقت می‌داند، اما یاسپرس تا آخر به آزادی وفادار می‌ماند و بر آن تأکید می‌کند. این پژوهش، توصیفی تحلیلی است که به روش کتابخانه‌ای انجام شده است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • آزادی
  • مطهری
  • یاسپرس
  • انسان
  • اگزیستانسیالیسم