تأثیر عبادت در تکامل انسان از منظر حکمت متعالیه با تأکید بر آرای ملاصدرا

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه قم

2 دانشجوی دکتری مدرسی معارف گرایش مبانی نظری اسلام، دانشگاه قم

3 استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه قم

10.22034/ra.2023.551264.2758

چکیده

شناخت راه‌های دستیابی به کمال انسانی از دغدغه‌های همیشگی بشر بوده است. لکن پیش از هر چیز باید حقیقت کمال انسانی معلوم گردد تا بتوان راه رسیدن به کمال  انسان را نیز شناخت. بر پایه معارف اسلامی،  «عبادت» از جمله مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند در سیر تکاملی انسان اثرگذار باشد. اینکه چگونه عبادت می‌تواند در تکامل انسانی تأثیر داشته باشد حقیقتی است که باید با تبیین عقلانی و تفسیر فلسفی ارائه گردد. حکمت متعالیه به‌عنوان یکی از مکاتب فلسفه اسلامی ظرفیت‌های خوبی برای بیان رابطه میان عبادت و تکامل دارد. با تبیین مبانی حکمت متعالیه در ارتباط با این موضوع می‌توان گام مهمی در راستای تبیین رابطه عبادت و تکامل انسان­ها برداشت. مقاله حاضر به روش توصیفی - تحلیلی و باتوجه‌به مبانی ملاصدرا، در این زمینه تلاش خواهد کرد تا بتواند تبیین فلسفی از تأثیر عبادت در استکمال نفس از منظر حکمت متعالیه ارائه کند و در نهایت به این نتیجه می­رسد که هر عملی که از انسان سر می­زند با او اتحاد پیدا کرده و از شئون وجودی او می­گردد و این مواجهه به نحو عینیت است. برای این هدف نخست تصویر حکمت متعالیه از کمال انسانی بررسی می‌شود و سپس ارتباط میان آن با عبادت  مورد واکاوی قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

تأثیر عبادت در تکامل انسان از منظر حکمت متعالیه با تأکید بر آرای ملاصدرا

نویسندگان [English]

  • Reza Nourouzy 1
  • Mohammad Ebdali 2
  • valioolah naghipoor 3
1 Assistant Professor, Department of Islamic Theology, Faculty of Theology, University of Qom
2 دانشجوی دکتری مدرسی معارف گرایش مبانی نظری اسلام، دانشگاه قم
3 Assistant Professor, Department of Islamic Theology, Faculty of Theology, University of Qom
چکیده [English]

شناخت راه‌های دستیابی به کمال انسانی از دغدغه‌های همیشگی بشر بوده است. لکن پیش از هر چیز باید حقیقت کمال انسانی معلوم گردد تا بتوان راه رسیدن به کمال  انسان را نیز شناخت. بر پایه معارف اسلامی،  «عبادت» از جمله مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند در سیر تکاملی انسان اثرگذار باشد. اینکه چگونه عبادت می‌تواند در تکامل انسانی تأثیر داشته باشد حقیقتی است که باید با تبیین عقلانی و تفسیر فلسفی ارائه گردد. حکمت متعالیه به‌عنوان یکی از مکاتب فلسفه اسلامی ظرفیت‌های خوبی برای بیان رابطه میان عبادت و تکامل دارد. با تبیین مبانی حکمت متعالیه در ارتباط با این موضوع می‌توان گام مهمی در راستای تبیین رابطه عبادت و تکامل انسان­ها برداشت. مقاله حاضر به روش توصیفی - تحلیلی و باتوجه‌به مبانی ملاصدرا، در این زمینه تلاش خواهد کرد تا بتواند تبیین فلسفی از تأثیر عبادت در استکمال نفس از منظر حکمت متعالیه ارائه کند و در نهایت به این نتیجه می­رسد که هر عملی که از انسان سر می­زند با او اتحاد پیدا کرده و از شئون وجودی او می­گردد و این مواجهه به نحو عینیت است. برای این هدف نخست تصویر حکمت متعالیه از کمال انسانی بررسی می‌شود و سپس ارتباط میان آن با عبادت  مورد واکاوی قرار خواهد گرفت.

کلیدواژه‌ها [English]

  • تکامل
  • سیر معنوی
  • تأثیر عبادت
  • حکمت متعالیه
  • ملاصدرا