تربیت نظامیان؛ مقایسه دیدگاه افلاطون و امام خمینی(ره)

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی، مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی، قم، ایران.

2 استادیار گروه علوم سیاسی، مجتمع آموزش عالی شهید محلاتی، قم. ایران

10.22034/ra.2023.552997.2770

چکیده

در این مقاله تربیت نظامیان در اندیشه افلاطون و امام خمینی(ره) با روش توصیفی-تحلیلی و مقایسه‌ای بررسی شده است و هدف آن افزایش قدرت توصیف و تبیین نخبگان فکری - نظامی در موضوع جایگاه نظامیان در شکل­گیری مدنیّت و تمدن­سازی است. طی این مقاله گزاره­های افلاطون و امام خمینی(ره) در ابعاد مختلفِ موضوعِ تربیت نظامیان از متون آنان استنتاج شده است و سپس مورد تحلیل قرار گرفته و در نهایت وجوه تشابه و تفاوت دیدگاه­های دو متفکر در آن ابعاد تبیین شده است. نتیجة نهایی این مقایسه مبنی بر این است که نظام فلسفی افلاطون و برنامه تربیتی او در آرمان­شهر که با هدف تبیین عدالت و چگونگی استقرار آن صورت­بندی می­شود، اهمیّت اقشار نظامی را در زمینه شکل­گیری مدنیّت و حرکت به­سوی تمدن­سازی نشان می­دهد و در ردّ دیدگاه­هایی که اهمیت‌دادن به نظامیان را مقدمه فروپاشی مدنیّت می­دانند، پشتوانه استدلالی ارزشمندی ایجاد می­کند. در مقابل دیدگاه امام خمینی(ره) بیانگر این است که تفکر اسلامی قوّه و قوای نظامی را در چارچوب تربیتی شریعت، اخلاق و عقلانیّت تعریف کرده و این چارچوب اجازه نمی­دهد که حقوق و حوزه فردی و خصوصی نظامیان مورد تعدّی قرار گیرد؛ آنان را نیز از تعدّی به حقوق و حوزه خصوصی دیگران باز می­دارد و قوه و قوای نظامی را در خدمت حفظ نظام سیاسی، مدنیّت و تمدن­سازی تعریف می­کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

تربیت نظامیان؛ مقایسه دیدگاه افلاطون و امام خمینی(ره)

نویسندگان [English]

  • Hamzeh Alemi cheraghali 1
  • Abolhasan Hoseinzadeh 2
1 Assistant Professor of Political Science, Shahid Mahllati Higher Education Institution , Qom, Iran
2 Assistant Professor of Political Science, Shahid Mahllati Higher Education Institution, Qom, Iran
چکیده [English]

در این مقاله تربیت نظامیان در اندیشه افلاطون و امام خمینی8 با روش توصیفی-تحلیلی و مقایسه‌ای بررسی شده است و هدف آن افزایش قدرت توصیف و تبیین نخبگان فکری - نظامی در موضوع جایگاه نظامیان در شکل­گیری مدنیّت و تمدن­سازی است. طی این مقاله گزاره­های افلاطون و امام خمینی8 در ابعاد مختلفِ موضوعِ تربیت نظامیان از متون آنان استنتاج شده است و سپس مورد تحلیل قرار گرفته و در نهایت وجوه تشابه و تفاوت دیدگاه­های دو متفکر در آن ابعاد تبیین شده است. نتیجة نهایی این مقایسه مبنی بر این است که نظام فلسفی افلاطون و برنامه تربیتی او در آرمان­شهر که با هدف تبیین عدالت و چگونگی استقرار آن صورت­بندی می­شود، اهمیّت اقشار نظامی را در زمینه شکل­گیری مدنیّت و حرکت به­سوی تمدن­سازی نشان می­دهد و در ردّ دیدگاه­هایی که اهمیت‌دادن به نظامیان را مقدمه فروپاشی مدنیّت می­دانند، پشتوانه استدلالی ارزشمندی ایجاد می­کند. در مقابل دیدگاه امام خمینی8 بیانگر این است که تفکر اسلامی قوّه و قوای نظامی را در چارچوب تربیتی شریعت، اخلاق و عقلانیّت تعریف کرده و این چارچوب اجازه نمی­دهد که حقوق و حوزه فردی و خصوصی نظامیان مورد تعدّی قرار گیرد؛ آنان را نیز از تعدّی به حقوق و حوزه خصوصی دیگران باز می­دارد و قوه و قوای نظامی را در خدمت حفظ نظام سیاسی، مدنیّت و تمدن­سازی تعریف می­کند.

کلیدواژه‌ها [English]

  • افلاطون
  • امام خمینی
  • تربیت
  • پاسداران
  • شجاعت
  • امنیّت
  • مدنیّت

مراجع

  • قرآن کریم.
  • ابن فهد حلی، احمد بن محمد و نائیجی، محمدحسین (۱۳۸۱)، آداب راز و نیاز به درگاه بی‌نیاز، تهران: کیا.
  • اردبیلی، عبدالغنی (1381)، تقریرات فلسفه امام خمینی8، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  • ارسطو (1378)، مابعدالطبیعه، ترجمه محمدحسین لطفی تبریزی، تهران: طرح نو.
  • افلاطون (1380)، دوره آثار، ترجمه محمد حسن لطفی و رضا کاویانی، تهران: خوارزمی.
  • برزگر، ابراهیم (1393)، اندیشه سیاسی امام خمینی8، سیاست به مثابه صراط، تهران: سمت.
  • بشیریه، حسین (1379)، جامعه­شناسی سیاسی، تهران: نی.
  • حسین‌زاده، ابوالحسن (1391)، مدیریت بحران سیاسی در سیره امام خمینی8، تهران: دانشگاه امام صادق?.
  • خمینی، سید روح‌الله (1362)، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی8.
  • ــــــــــــ (1393)، سیمای معصومین در اندیشه امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی8.
  • ــــــــــــ (1379)، شرح چهل حدیث، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی8.
  • ــــــــــــ (1382)، بسیج  در اندیشه امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  • ــــــــــــ (1384)، تفسیر سوره حمد، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی8.
  • ــــــــــــ (بی­تا)، جهاد اکبر یا مبارزه با نفس، بی­جا.
  • ــــــــــــ (1372)، آداب الصلوه، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  • ــــــــــــ (1383)، قوای مسلح در اندیشه امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام.
  • ــــــــــــ (1379)، سپاه پاسداران در اندیشه امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام.
  • ــــــــــــ (1385)، ارتش از دیدگاه امام خمینی، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  • راسل، برتراند (1388)، تاریخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دریابندری، نسخه دیجیتال.
  • سبحانی­نیا، محمدرضا و سعیدرضا علی عسکری (1388)، مهر و قهر (گلچینی از لطافت­ها و صلابت­ها در زندگی امام خمینی8)، اصفهان: مرکز فرهنگی شهد مدرس.
  • شیخیان و دیگران (1377)، نیروهای مسلح در وصیت‌نامه امام خمینی8، قم: مرکز تحقیقات اسلامی.
  • طباطبائی، سید محمدحسین (1390)، سنن النبی، قم: بوستان کتاب.
  • عالم، عبدالرحمن (1382)، تاریخ فلسفه سیاسی غرب (از آغاز تا پایان سده­های میانه)، تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
  • فوزی، یحیی و مسعود کریمی بیرانوند (1390)، «نقش حکومت در تربیت؛ مقایسه دیدگاه افلاطون و امام خمینی8»، فصلنامه اسلام و پژوهش­های تربیتی، سال سوم، شماره اول، بهار و تابستان.
  • کاپلستون، فردریک چارلز (1375)، تاریخ فلسفه یونان و روم، ترجمه جلال­الدین مجتبوی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
  • کوثری، مسعود (1390)، «روش مقایسه‌ای» رهیافت و روش در علوم سیاسی، تهران: سمت.
  • گاتری، دبلیو.کی.سی (1378)، افلاطون؛ لذت، آفرینش جهان، ترجمه حسن فتحی، تهران: فکر روز.
  • ــــــــــــ (1377)، تاریخ فلسفه یونان، ترجمه حسن فتحی، تهران: فکر روز.
  • مطلبی، مسعود و نادری، محمدمهدی (1388)، «بررسی تطبیقی مفهوم آرمان‌شهر در اندیشه سیاسی اسلام، ایران و غرب»، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال دوم، شماره 6.
  • مک­کی، تام و دیوید مارش (1388)، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  • مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی8 (1376)، آیین انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی8، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
  • مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی8 (1374)، مجموعه مقالات کنگره آثار و اندیشه­های تربیتی امام خمینی8، تهران: عروج.
  • وتر، ضاهر (1374)، مدیریت نظامی در نبردهای پیامبر اکرمd، تهران: صریر.
  • یگر، ورنر (1376)، پایدیا، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: خوارزمی.
  • K. j (1974), Greec Popular Morality in the time of Plato and Aristotle, Oxford: Basil Black Well.
  • Szlezák.A Thomas (2005), READING PLATO,Translated by Graham Zanker, Taylor & Francis e-Library.
  • Fine, Gail (1990), Knowledge and Belife in Republic V-VII,in S. Everson, (ed.), Cambridge Companions to Ancient Thought I: Epistemology, Cambridge: Cambridge University Press. 
انسان پژوهی دینی
دوره 19، شماره 48 - شماره پیاپی 48
علمی پژوهشی
اسفند 1401
صفحه 199-227

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار