رابطه انسـان، نبـی و روح القـدس در باورپذیری عصمت

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه کاشان

2 استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه علامه طباطبایی

3 دانشیار گروه ادیان و فلسفه، دانشکده ادبیات، دانشگاه کاشان

10.22034/ra.2023.553252.2771

چکیده

از مصادیق روح ­القدس در قرآن کریم، روح پاک اعطا شده به پیامبران در امر نبوت است که سبب عصمت پیامبران نیز می­ شود. در پی چنین مصونیتی، الگوسازی آنان برای بشر دشوار به نظر می­ رسد. این پژوهش، با یافتن ارتباط دو متغیر روح ­القدس و عصمت، به جوانب پنهان آن در هدایت ابناء بشر، ضمن تصریح به مقام والای انسان، به‌موازات رهبری انبیا به‌عنوان مرسلان وحی الهی، نقش روح ­القدس در ایمن ­سازی در برابر گناه برای نبی و غیر نبی را  تبیین کرده است؛ بنابراین، شرح دو متغیر مذکور، با روش تحلیل محتوا و توجه به سلسله‌مراتب روح و نزدیکی یا دوری انسان­ ها به این مراتب، جایگاه والا یا پست انسان در مقابله با گناه صورت گرفت و تمایزات بین انسان و نبی، از منطق استواری برخوردار گردید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Relationship between Prophet, Man and the Holy Spirit in the Belief on Infallibility

نویسندگان [English]

  • Azam sadat Shabani 1
  • Mohsen Ghasempour 2
  • Hossein Heidari 3
1 Ph.D. in Quran and Hadith Sciences from Kashan University
2 Professor in the Department of Quranic and Hadith Sciences of Allameh Tabatabai University
3 Associate Professor in Department of Religions and Philosophy, Faculty of Literature, Kashan University
چکیده [English]

Among the manifestations of the Holy Spirit in the holy Quran is the immaculate spirit endowed to the prophet through prophethood which brings about their infallibility. Such an endowed immunity renders it difficult to take the prophets as a model for ordinary people. The current research is an attempt to find the relationship between the two variables of “the holy spirit” and “infallibility” and their hidden dimensions in guiding human beings while emphasizing the sublime rank of Man, parallel to the leadership of the prophets as the messengers of divine revelation. Also, the role of the Holy Spirit in the immunity of the prophets and non-prophets against committing sin is explained. Thus, these two variables were expounded through content analysis while considering the hierarchy of the spiritual ranks, the position of Man in relation to these ranks, the high or low position of Man in resistance against committing sin as well as distinctions between man and the prophets.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • the Holy Spirit
  • Infallibility
  • Prophet
  • Man
  • Holy Quran
  • قرآن کریم، مترجم: فولادوند، مهدی، تهران: دارالقرآن الکریم، 1415ق.
  • کتاب مقدس (2016م)، انتشارات ایلام.
  • آلوسی، سیدمحمود (1415ق)، روح المعانی فی تفسیرالقرآن العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • ابن­ابی­حاتم، عبدالرحمان بن محمد (1419ق)، تفسیرالقرآن العظیم، عربستان: مکتبه نزار مصطفی الباز.
  • ابن­ابی­الحدید (1428ق)، شرح نهج‌البلاغه، تحقیق: محمدابراهیم، بغداد: دارالکتااب­العربی.
  • ابن­درید، محمد بن حسن (1988م)، جمهره ­اللغه، بیروت: دارالعلم للملایین.
  • ابن­کثیردمشقی، اسماعیل بن عمرو (1419ق)، تفسیرالقرآن­العظیم، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • ابن فارس (1404ق)، معجم المقاییس اللغه، محقق: هارون، عبدالسلام، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
  • ابوالسعود (1971م)،تفسیر ابی السعود ارشاد العقل السلیم الی مزایا الکتاب الکریم، بیروت: دارالکتاب العلمیه.
  • ازهری، محمد بن احمد (1421ق)، تهذیب اللغه، بیروت: داراحیاءالتراث العربی.
  • اسدی­ گرمارودی، محمد (1392)، عصمت برگزیدگان در عقل و قرآن، تهران: رویش نو.
  • امینی، عبدالحسین (1387)، الغدیر، مترجم جلال‌الدین فارسی و دیگران، تهران: بنیاد بعثت.
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر (1418ق)، أنوارالتنزیل و أسرار التأویل، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
  • حر عاملی، محمد بن حسن (1412ق)، وسائل­الشیعه، قم: مؤسسة آل­البیت لاحیاء التراث.
  • حیدری، سید کمال (1392)، عصمت در قرآن، تهران: انتشارات سخن.
  • خلیل (فراهیدی) (1409ق)، العین، قم: نشر هجرت.
  • زبیدی، محمد بن محمد (1414ق)، تاج العروس من جواهر القاموس، مصحح: علی شیری، بیروت: دارالفکر.
  • زمخشری، محمود (1407ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب العربی.
  • سید علی خان، ابن معصوم (1412ق)، ریاض­السالکین، مصحح: حسین علی شیرازی، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه.
  • سید مرتضی، ابوالقاسم­علی­بن­حسین­موسوی (1405ق)، الرسائل، قم: انتشارات سیدالشهدا.
  • سیوطی، جلال­الدین (1404ق)، الدر المنثور فی تفسیرالمأثور، قم: کتابخانه آیت­الله مرعشی نجفی.
  • شیخ صدوق (بی­تا)، الإعتقادات، محقق: عصام عبدالسید، الناشر: المؤتمرالعالمی لألفیه الشیخ المفید.
  • ــــــــــ (1404ق)، من لایحضرالفقیه، محقق: غفاری، علی‌اکبر، جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه.
  • شیخ مفید، محمد بن محمد بن النعمان ابن المعلم ابی عبد الله العکبری (1413ق)، تصحیح اعتقادات الامامیة، تحقیق حسین درگاهى، قم: الموتمر العالمی لالفیه شیخ المفید.
  • شیخ طوسی (بی­تا)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
  • صفار قمی، محمد بن الحسن (بی­تا)، بصائر الدرجات، تهران: مؤسسه الاعلمی.
  • طباطبایی، سید محمدحسین (1417ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • ــــــــــ (1374ق)، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: موسوی همدانی، محمدباقر، قم: دفتر انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
  • طبرسی، فضل بن حسن (1372)، مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصرخسرو.
  • طبری، ابوجعفر محمد بن جریر (1412ق)، جامع‌البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دار المعرفه.
  • فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر (1420ق)، مفاتیح‌الغیب، بیروت: دار احیاءالتراث العربی.
  • ــــــــــ (1409ق)، عصمه الانبیاء، بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • فیومی، احمد بن محمد (1414ق)، المصبا­ح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: دارالهجره.
  • قرطبی، شمس­الدین (1405ق)، تفسیر القرطبی، بیروت: دارالتراث العربی.
  • قسطلانی (1305ق)، من ارشاد الساری لشرح الصحیح البخاری، مصر: بالمطبعه الکبری الامیریه بیولاق مصر المحمیه.
  • قمی مشهدی، محمد بن محمدرضا (1368)، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
  • کلینی، محمد بن یعقوب (1387)، اصول کافی، اهتمام: محمدحسین درایتی، قم: دارالحدیث.
  • ــــــــــ (1407ق)، اصول کافی، مصحح: علی‌اکبر غفاری و محمد آخوندی، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  • مازندرانی، محمد صالح (1384)،  شرح الکافی، تهران: انتشارات مکتبه الاسلامیه.
  • مجلسی، محمدباقر (1403ق)، بحارالانوار، بیروت: مؤسسه الوفاء.
  • ــــــــــ (1404ق)، مرآه العقول، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  • مشکینی، شیخ علی (1413ق)، اصطلاحات الاصول و معظم ابحاثها، قم: نشر الهادی.
  • مصطفوی، حسن (1430ق)، التحقیق فی کلمات القرآن­الکریم، بیروت: دارالکتب العلمیه، مرکز نشر آثار علامه مصطفوی.
  • مقاتل بن سلیمان (بلخی) (1423ق)، تفسیر مقاتل بن سلیمان، بیروت: دار احیاءالتراث.
  • مک­اولیف، جین دمن و دیگران (1392)، دائرة المعارف قرآن، تهران: انتشارات حکمت.
  • یوسفیان، حسن و دیگران (1377)، پژوهشی در عصمت معصومان، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
  • Macdonald, Duncan B (1932), The Muslim World: The development of the idea of spirit in Islam.
  • Murata, Sachiko & Chittick, William c (1994), The Vision of Islam, New York, PARAGON HOUSE.