استعاذه و آثار آن در استکمال معنوی انسان با تأکید بر نظر ملاصدرا در تفسیر قرآن

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم قرآن دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم‌آباد

چکیده

استعاذه یا به عبارت دیگر پناه­بردن و پناه­خواستن یکی از اذکار الهی است که در قرآن کریم به کار رفته و انسان مسلمان مؤمن، هنگام مواجهه با شیطان و وساوس او، از آن استفاده می­کند. با بررسی آثار دانشمند بزرگی همچون ملاصدرا می­بینیم که وی با توجه به روش و مشرب خویش به تبیین این ذکر پرداخته است. در کتاب تفسیر قرآن کریم ملاصدرا می­توان مطالبی درباره حقیقت استعاذه، مستعیذ، مستعاذٌ به، مستعاذٌ منه، ما یستعاذ لاجله (مستعاذٌ له یا لاجله) و لزوم و وجوب دائمی استعاذه دریافت. از نظر ملاصدرا، استعاذه بر پنج رکن استوار است که عبارت­اند از: استعاذه، مستعیذ، مستعاذٌ به، مستعاذٌ منه و ما یستعاذ لاجله. در این نوشتار به استعاذه و آثار آن در استکمال معنوی انسان با توجه به نگاه عقلانی و عرفانی ملاصدرا اشاره، و از آن بحث شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Istiazih (Seeking Refuge in God) and its Effects on Spiritual Perfection of Human Being with an Emphasis on Mulla Sadra's Commentary of the Holy Quran

نویسنده [English]

  • yadollah maleki
Ph.D. Graduate of Islamic History - Azad University of Khoram Abad
چکیده [English]

Esteazeh, seeking refuge in God is one of the divine prayers mentioned in the Holy Quran which Muslims resort to when being tempted by the devil. Investigating the woks of Molla Sadra, we can discover that he has approached this topic from his own special fashion. In his interpretation of Quran, we can find topics about isti`azih, musta`iz (the one seeking asylum to God), musta`azun bih (the one we seek asylum to), musta`azun minh (the one we seek asylum from), ma yasta`azu li ajlih (the thing for which we seek asylum to God), and the necessity of isti`azih. According to Mulla Sadra, isti`azih is based on five pillars which include: isti`azeh, musta`iz, musta`azun bih, musta`azun minh, ma yasta`azu li ajli. In this article ist`azih and its effects on human being’s spiritual perfection according to the rational and mystical viewpoint of Mulla Sadra has been studied.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Isti`azih (Seeking Asylum to God)
  • Relaxation
  • Spiritual Perfection
  • Mulla sadra
  • Isti`azih Effects
  • the Wicked

مراجع

-          قرآنکریم.
-          ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (بی­تا)، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: شمس الدین محمدحسین، بیروت: دار الکتب العلمیة.
-          بادکوبه هزاوه، احمد (1367)، «استعاذه»، در:دائرة­المعارف اسلامی، تهران: مرکز دائرة­المعارف بزرگ اسلامی.
-          راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1423)، المفردات فی غریب القرآن، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
-          شیرازی، محمد بن ابراهیم (1366)، تفسیر القرآن الکریم، قم: بیدار.
-          سلطان علی­شاه، سلطان محمد بن حیدر (1408)، بیان السعادة فی مقامات العبادة، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات.
-          طباطبایی، محمدحسین (1363)، تفسیر المیزان، ترجمه: محمدباقر همدانی، قم: بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
-          طبرسی، فضل بن حسن (1390)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد بیستونی، قم: بیان جوان.
-          طریحی نجفی، فخرالدین (1378)، مجمع البحرین، تحقیق: احمد حسینی، قم: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
-          قرشی، علی­اکبر (1390)، تفسیر احسن الحدیث، تهران: مرکز چاپ و نشر بنیاد بعثت.
-          قمی، عباس (1383)، کلیات مفاتیح الجنان، ترجمه: الهی قمشه­ای، قم: انتشارات آل علی (ع).
-          محمدی نیک، نرگس (1390)، آثار روان­شناختی استعاذه از دیدگاه قرآن و حدیث، پایان­نامه کارشناسی ارشد علوم قرآنی، استاد راهنما: کاظم قاضی­زاده، استاد مشاور: عباس پسندیده، قم: دانشکده علوم حدیث.
-          مصطفوی، حسن (1368)، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-          مکارم شیرازی، ناصر (1385)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیة.
-          موسوی خمینی، روح­الله (1373)، آداب الصلوة، قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
-          ـــــــــــــــــــــــ (1360)، صلوة العارفین و معراج السالکین، ترجمه: احمد فهری، تهران: پیام آزادی.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار