تحلیل مواضع علمای شیعه در قبال حکومتها با بررسی دو عصر صفوی و قاجار

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دکترای مدرسی معارف اسلامی (گرایش انقلاب اسلامی) دانشگاه معارف اسلامی

چکیده

در بررسی مواضع علمای شیعه در قبال حکومتها ، دو عامل تعیین کننده وجود دارد: اول­اصل ثابت اعتقادی«غاصب پنداشتن­حکومت­غیرمعصوم»ودوم مقتضیات­و تحمیل های زمانه که اولی موجب شکاف دائمی میان علما و حکومت ها می گردد و بر اساس دومی، حکومت ها به افزایش تعامل و یا دامن زدن به تقابل ها می پردازند. در اقلیت بودن شیعیان و ترس از ستمگران و تلاش برای اقامة حدود الهی مع‌الامکان ، تقویت حکومت شیعی، تهدیدات خارجی و پدیده ی استعمار، مقابله با عقاید ، مکاتب و مذاهب انحرافی ، عوامل نزدیکی علما به حکومت ها بوده اند و افزایش ظلم و تعدی حکام و نفوذ بیگانگان و تاراج سرمایه‌های کشور، باعث افزایش نقارها میان علما و حکومت ها گردیده اند که اوج آن در جنبش تحریم تنباکو به عنوان نقطه ی عطفی در تاریخ معاصر ایران قابل مشاهده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Shiite scholars’ positions toward states in Safavi and Qajar’s age

نویسنده [English]

  • Farzad Jahanbin
دانشجوی دکترای مدرسی معارف اسلامی (گرایش انقلاب اسلامی) دانشگاه معارف اسلامی
چکیده [English]

When studying Shiite scholars’ positions toward states, we find two determinative agents; the fundamental belief in unlawfulness of every government other than that of innocent and interaction or confrontation with regard to limitations and capacities. Shiite minority, fear from tyrants, effort for Divine limitations, strengthening Shiite government, threats from abroad, colonialism and opposing perversions in the fields of religion and morality have led to Shiite closeness to governments. On the other hand, cruel deeds of governors, intervention from abroad and the sack of nation’s properties have caused  different degrees of discord between scholars and governments; the fact that its climax can be seen in the movement of tobacco.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shiite scholars
  • cruel government
  • reformative movements