تفاوت ماهوی انسان ها در اندیشه فخر رازی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه کلام اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

فخر رازی در آثار خود بر تباین ماهوی انسان­ها تصریح کرده است. نگارنده در آثار فخر رازی تعریف مشخصی از «ماهیت» نیافت، اما این نکته در آثار او هست که ماهیت امری است که تغییر و تبدیلِ آن ممکن نیست. در نتیجه تصریح به تباین ماهوی انسان­ها، به این معنا خواهد بود که هر فرد از انسان ماهیتی تبدیل­ناپذیر و متفاوت با دیگر انسان­ها دارد. بدیهی است که این باور همه دانش­هایی را که به نوعی به انسان مربوط می­شود تحت تأثیر قرار می­دهد. برای دست­اندرکارانِ علوم تربیتی، اخلاقی، حقوق، فقه و ... بسیار اهمیت دارد که بدانند آیا با انسان­هایی یکسان سروکار دارند یا با مجموعه­ای از انسان­هایی که هر کدام ماهیتی علی­حده و مجزا دارند. در این مقاله با استقصای آثار فخر رازی، ادله و شواهد وی را بر تباین ماهوی انسان­ها، در دو بخش ادله غیرنقلی و ادله نقلی، عرضه می­کنیم.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Human Beings` Difference of Quiddity in Fakhr Razi’s Thought

نویسنده [English]

  • mohammad taghi sohrabi far
Assistant Professor of Islamic Theology – Islamic Culture and Thought Research Center
چکیده [English]

Fakhr Razi has affirmed the essential difference of human beings. The author has not found a certain definition of “quiddity” in his writings. Yet it is apparent that quiddity is inalterable. Therefore the affirmation of innate divergence of humans would mean that every single person has an inalterable and different nature from others. The fact that this sort of belief impacts all the sciences having to do with humans is axiomatic. For those involved in education, moral, law and fiqh, it is of high importance to know if they are dealing with similar humans or a body of humans with a variety of distinct natures. In this article we will enumerate Fakhr Razi’s work, presenting the innate divergence of humans using traditional and reasonable proofs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fakhr Razi
  • Difference in Quiddity
  • human

مراجع

-                      بحرانی، سید هاشم (1416)، البرهان، تهران: بنیاد بعثت، چاپ اول.
-                      سیوطی، جلال الدین (1404)، الدر المنثور، قم: کتاب­خانه مرعشی نجفی.
-                      سیوطی، جلال الدین؛ محلی، جلال الدین (1416)، تفسیر الجلالین، بیروت: مؤسسه النور للمطبوعات، الطبعة الاولی.
-                      طباطبایی، محمدحسین (1417)، المیزان، قم: جامعه مدرسین، چاپ پنجم.
-                      طوسی، محمد بن حسن (بی­تا)، تفسیر التبیان، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
-                      فخر رازی، محمد بن عمر (1353)، الاربعون فی اصول الدین، هند: حیدرآباد، چاپ اول.
-                      ـــــــــــــــــــــــــ (1407)، المطالب العالیة من العلم الإلهی، تحقیق: حجازی سقا، بیروت: دار الکتاب العربی، الطبعة الاولی.
-                      ـــــــــــــــــــــــــ (1410)، المباحث المشرقیة فی علم الالهیات والطبیعیات، تحقیق: محمد المعتصم بالله البغدادی، بیروت: دار الکتاب العربی، الطبعة الاولی.
-                      ـــــــــــــــــــــــــ (1420)، مفاتیح الغیب، بیروت: دار احیاء التراث العربی، الطبعة الثالثة.
-                      قمی، علی بن ابراهیم (1367)، تفسیر قمی، قم: دار الکتاب، چاپ چهارم.
-                      کریستنسن، یان؛ و دیگران، «ارتباط هوش با وراثت و محیط»، در:
https://www.rasekhoon.net/article/print/858435/
-                      کلینی، محمد بن یعقوب (1429)، الکافی، قم: دار الحدیث العلمیة الثقافیة، چاپ اول.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار