نقد شاخص‌های انسانی تراویس دامزدی در مسئله اختفای الهی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری مبانی نظری اسلام، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

10.22034/ra.2023.552879.2769

چکیده

انسان با تهذیب نفس و علم حضوری می‌تواند حضور علت هستی‌بخش را درک نماید؛ لذا در فلسفه اسلامی خداوند حاضر علی‌الاطلاق است. اما پرسش از چرایی عدم انکشاف حضور الهی به طور گسترده برای بشر از طریق روش‌هایی مانند تجربه دینی ذهن فیلسوفان دین را به خود مشغول داشته است و تقریرات شلنبرگ در استدلال به اختفای الهی برای الحاد، در این میان نقش محوری دارد. عمده پاسخ‌ها به علت اختفای الهی از منظر وجودی، فلسفی، عرفانی و کلامی است. اما در پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوایی سعی شده است رویکردهای انسانی تراویس دامزدی مورد ارزیابی قرار گیرد. وی با بیان مواردی مانند شاخص انزجار آسیب دیده، شاخص انزجار محدودیت وجودی، شاخص ترس و امید و شاخص از خود بیگانگی سعی در طرح دلایل اختفای الهی نموده است. در این مقاله عمده نقدهای این رویکرد انسانی مواردی چون نسبی‌گرایی و استقرای ناقص، بی‌نیاز نبودن از رویکردهای کلامی مانند تدبیر، حکمت و لطف الهی، ارائه تصویری منفعل از خداوند و عدم توجه به بعد اجتماعی دین، دانسته شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

نقد شاخص‌های انسانی تراویس دامزدی در مسئله اختفای الهی

نویسنده [English]

  • seyed mahdi sajadi
PhD graduate in Theoretical Foundations of Islam, Ferdowsi University, Mashhad, Iran.
چکیده [English]

انسان با تهذیب نفس و علم حضوری می‌تواند حضور علت هستی‌بخش را درک نماید؛ لذا در فلسفه اسلامی خداوند حاضر علی‌الاطلاق است. اما پرسش از چرایی عدم انکشاف حضور الهی به طور گسترده برای بشر از طریق روش‌هایی مانند تجربه دینی ذهن فیلسوفان دین را به خود مشغول داشته است و تقریرات شلنبرگ در استدلال به اختفای الهی برای الحاد، در این میان نقش محوری دارد. عمده پاسخ‌ها به علت اختفای الهی از منظر وجودی، فلسفی، عرفانی و کلامی است. اما در پژوهش حاضر به روش تحلیل محتوایی سعی شده است رویکردهای انسانی تراویس دامزدی مورد ارزیابی قرار گیرد. وی با بیان مواردی مانند شاخص انزجار آسیب دیده، شاخص انزجار محدودیت وجودی، شاخص ترس و امید و شاخص از خود بیگانگی سعی در طرح دلایل اختفای الهی نموده است. در این مقاله عمده نقدهای این رویکرد انسانی مواردی چون نسبی‌گرایی و استقرای ناقص، بی‌نیاز نبودن از رویکردهای کلامی مانند تدبیر، حکمت و لطف الهی، ارائه تصویری منفعل از خداوند و عدم توجه به بعد اجتماعی دین، دانسته شده است.

کلیدواژه‌ها [English]

  • اختفای الهی
  • تراویس دامزدی
  • انسان شناسی دین
  • انسان شناسی دینی
  • شلنبرگ

مراجع

  • قرآن کریم.
  • پترسون، مایکل و همکاران (1389)، عقل و اعتقاد دینی، مترجم احمد نراقی، ابراهیم سلطانی، تهران: نشر نو.
  • تالیافرو، چالز (1382)، فلسفه دین در قرن بیستم، ترجمه ان‌شاءالله رحمتی، تهران: دفتر نشر و پژوهش سهروردی.
  • خ‍س‍روپ‍ن‍اه‌، ع‍ب‍دال‍ح‍س‍ی‍ن‌ (1388)، کلام جدید با رویکرد اسلامی، قم: نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، دفتر نشر معارف.
  • رجبی، محمود (1393)، انسان‌شناسی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی.
  • گیسلر، نورمن (1391)، فلسفه دین، ترجمه حمیدرضا آیت‌اللهی، تهران: نشر حکمت.
  • محمدرضایی، محمد (1390)، کلام جدید؛ با رویکرد تطبیقی، قم: دفتر نشر معارف.
  • مک گراث، آلیستر (1393)، درس‌نامه الهیات مسیحی، ترجمه محمدرضا بیات و دیگران، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
  • میشل، توماس (1387)، کلام مسیحی، ترجمه حسین توفیقی، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
  • یوسفیان، حسن (1390)، کلام جدید، تهران: سمت.
  • Drange, Theodore (1993), The Argument from Non-Belief, Religious Studies, 29(4): 417–432.
  • Dumsday, T (2010), Divine Hiddenness, Free-Will, and the Victims of Wrongdoing, Faith and Philosophy, 27(4): 423-438.
  • ـــــــــــــ (2012), Divine hiddenness and creaturely resentment, International Journal for Philosophy of Religion, 72(1): 41-51.
  • ـــــــــــــ (2016), "Anti-Theism and the Problem of Divine Hiddenness", sophia, 55(2): 179-195.
  • ـــــــــــــ (2018), Divine Hiddenness and Alienation, The Heythrop Journal, 59(3): 433-447.
  • Grisez, G. (2008), The True Ultimate End of Human Beings: The Kingdom, Not God Alone, Theological Studies, 69(1): 38–61.
  • Howard-Snyder, D. (1996), The Argument from Divine Hiddenness, Canadian Journal of Philosophy, 26(3): 433–453.
  • James Keller (1995), The Hiddenness of God and the Problem of Evil International Journal for Philosophy of Religion, 37(1): 13–24.
  • kahane, G. (2011), Should We Want God to Exist?, Philosophy and Phenomenological Research, 82(3): 674–696.
  • Kraay, K., & Dragos, C. (2013), On preferring God's non-existence, Canadian Journal of Philosophy, 43(2): 157-178.
  • Maitzen, Stephen (2006), Divine Hiddenness and the Demographics of Theism, Religious Studies, 42(2): 177–191.
  • McKim, Robert (2001), Religious Ambiguity and Religious Diversity, Oxford: Oxford University Press.
  • Schellenberg, John. L. (1993), Divine Hiddenness and Human Reason, Ithaca, NY: Cornell University Press.
  • ـــــــــــــ (2015), The Hiddenness Argument, Oxford: Oxford University press.
انسان پژوهی دینی
دوره 19، شماره 48 - شماره پیاپی 48
علمی پژوهشی
اسفند 1401
صفحه 229-250

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار