بررسی تطبیقی مبانی خداشناختیِ دیگردوستی در ادیان ابراهیمی

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مطالعات ادیان، بنیاد پژوهشهای اسلامی، مشهد، ایران

2 پژوهشگر گروه ادیان و مذاهب، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، مشهد، ایران

10.22034/ra.2023.563680.2823

چکیده

بحث درباره حقوق دیگری و پاسداشت و نگاه داشت حقوق او از مباحث مهم ادیان الهی است که امروزه نیز جزء دغدغه های مدرن هم شناخته شده است. خدای ادیان ابراهیمی صفات متعددی دارد که رحمت و محبت و خیرخواهی بیش از همه ناظر به توجه او به مخلوقاتش است. رحمت و محبتی که جنبه عام دارد و همه مخلوقاتش را دربرمی گیرد. در یهودیت و اسلام رحمت و محبت جزء صفات بارز خداوند هستند که در هر لحظه و آن از حیات جهان طبیعت و آدمی آنها را یاری می کنند. در سنت مسیحی، خداوند خود محبت است؛ خداوند رحیم و مهربان جهت نجات خلق و رحمت بر او به صورت خدای پسر متجلی شد و برای رهایی بشر از قید گناه به صلیب رفت و بر روی صلیب جان داد. با نظر به درون‌مایه‌های متون مقدس ادیان ابراهیمی می‌توان گفت که به طور قطع «دیگری» تنها محدود به انسان نیست؛ در این متون، با توجه به مبانی دیگردوستی، دیگری شامل خداوند، انسان و سایر آفریده‌های الهی می‌باشد. از این‌رو، انسان دیگردوست کسی است که با انگیزه الهی در راستای کاستن رنج دیگران اعم از همنوع یا سایر مخلوقات قدمی بر می‌دارد. با این همه، در این متون، بر ارتباط انسان با همنوع بیشترین تأکید شده است. بر اساس متون مقدس ادیان ابراهیمی پدر و مادر همه انسان‌ها یکی است و همین منشأ واحد، و نیز برابری و اشتراک در انسانیت، مبنای انسان‌شناختی توجه به همنوع نیز هست .
نوشتار حاضر با روش توصیفی و تحلیلی می کوشد تا مبانی خداشناختی این سه دین الهی را بررسی و ربط و نسبت آن را با مبحث دیگردوستی تبیین نماید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A comparative study of theological foundations of altruism in Abrahamic religions

نویسندگان [English]

  • sharfaei sharfaei 1
  • Ali Akbari chenari 2
1 Religion studies, Research Foundation of Astan Quds Razavi
2 Department of Religion studies, Islamic research foundation of Astan Quds Razavi, Mashhad, Iran
چکیده [English]

بحث درباره حقوق دیگری و پاسداشت و نگاه داشت حقوق او از مباحث مهم ادیان الهی است که امروزه نیز جزء دغدغه های مدرن هم شناخته شده است. خدای ادیان ابراهیمی صفات متعددی دارد که رحمت و محبت و خیرخواهی بیش از همه ناظر به توجه او به مخلوقاتش است. رحمت و محبتی که جنبه عام دارد و همه مخلوقاتش را دربرمی گیرد. در یهودیت و اسلام رحمت و محبت جزء صفات بارز خداوند هستند که در هر لحظه و آن از حیات جهان طبیعت و آدمی آنها را یاری می کنند. در سنت مسیحی، خداوند خود محبت است؛ خداوند رحیم و مهربان جهت نجات خلق و رحمت بر او به صورت خدای پسر متجلی شد و برای رهایی بشر از قید گناه به صلیب رفت و بر روی صلیب جان داد. با نظر به درون‌مایه‌های متون مقدس ادیان ابراهیمی می‌توان گفت که به طور قطع «دیگری» تنها محدود به انسان نیست؛ در این متون، با توجه به مبانی دیگردوستی، دیگری شامل خداوند، انسان و سایر آفریده‌های الهی می‌باشد. از این‌رو، انسان دیگردوست کسی است که با انگیزه الهی در راستای کاستن رنج دیگران اعم از همنوع یا سایر مخلوقات قدمی بر می‌دارد. با این همه، در این متون، بر ارتباط انسان با همنوع بیشترین تأکید شده است. بر اساس متون مقدس ادیان ابراهیمی پدر و مادر همه انسان‌ها یکی است و همین منشأ واحد، و نیز برابری و اشتراک در انسانیت، مبنای انسان‌شناختی توجه به همنوع نیز هست .
نوشتار حاضر با روش توصیفی و تحلیلی می کوشد تا مبانی خداشناختی این سه دین الهی را بررسی و ربط و نسبت آن را با مبحث دیگردوستی تبیین نماید.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Altruism
  • Judaism
  • Islam
  • Christianity
  • Love
  • Mercy